معجزات علمی قرآن
جنین شناسی در قرآن
مقاله ای کامل و موثق در مورد جنین شناسی در قرآن
برگرفته از کتاب قرآن، علم؛ اعجاز تالیف: رضا افضلی
چند سال پیش عدهای در شهر ریاض، پایتخت عربستان سعودی تمام آیات قرآنی مرتبط با جنینشناسی و رشد جنین در داخل رحم را جمعآوری کرده، خواستند حقیقت آنها را مورد بررسی قرار دهند. آنان به این اندرز قرآن عمل نمودند که میگوید: «از اهل دانش سؤال نمایید، اگر نمیدانید» و برای این منظور یک استاد جنینشناسی غیرمسلمان در دانشگاه تورنتو (کانادا) را برگزیدند.

نام او کیت مور[1] و نویسندهی کتابهایی در رابطه با جنینشناسی میباشد و در این شاخه (از رشتهی پزشکی) یک متخصص جهانی به حساب میآید. آنان وی را به ریاض دعوت نمودند و به او گفتند: اینها آیاتی از قرآن میباشند که در مورد موضوع تخصصی شما بحث نموده است، آیا میتوانید صحت آنها را تأیید نمایید؟ در مورد آنها چه سخنی برای ما دارید؟
در مدتی که او در ریاض اقامت داشت تمام مساعدتهای مورد نیاز برای ترجمه و هر نوع همکاری که او خواستار آن بود، در اختیارش گذاشته شد. او از یافتههای خود در اینباره چنان شگفتزده شد تا جایی که متن کتابها و رسالههای خود را تغییر داد.
او عملاً در چاپ دوم یکی از کتابهایش تحت عنوان «قبل از تولد» در موضوع تاریخ جنینشناسی مواردی را گنجاند که در چاپ اول وجود نداشت زیرا این موارد را بعد از تحقیق در آیات قرآن یافته بود. در حقیقت این مسئله به وضوح آشکار میکند که قرآن از زمان خود به مراتب جلوتر بوده است و کسانی که به آن ایمان داشتهاند، چیزهایی را دانستهاند که دیگران از درک آن عاجز بودهاند.
دکترگری میلر[2] میگوید: من این افتخار را داشتم که برای ارائهی یک برنامهی تلویزیونی، مصاحبهای با دکتر کیت مور داشته باشم و در این مورد گفتوگوی زیادی با هم داشتیم که در اسلایدها و... به تصویر کشیده شده است. او به این موضوع اشاره داشت که مطالبی از قرآن که دربارهی رشد انسان بحث میکند، تا سی سال قبل برای انسان ناشناخته بود. در واقع او چنین گفت که به ویژه این موضوع که قرآن آفرینش انسان را در یک مرحله، علقه یعنی تودهای از خون شبیه به زالو نامیده است، برای او تازگی داشته است و هنگامیکه او برای صحت این موضوع، آن را مورد بررسی قرار داد، صحت و دقت آن برایش ثابت شد و آن را به مطالب کتابش افزود.
وی اظهار داشت: من هرگز به این مورد فکر نکرده بودم، از این رو به بخش جانورشناسی رفتم و تصویر یک زالو را درخواست نمودم. هنگامیکه او دریافت که شکل زالو دقیقاً مشابه جنین انسان است، تصمیم گرفت که هر دو تصویر را در کنار یکی از متنهای کتابش بگنجاند.

A: جنین انسان B:زالو
تصویری از شباهت ظاهر جنین در مرحله علقه با زالو.[3]
دکتر مور همچنین کتابی را دربارهی جنینشناسی بالینی به رشتهی تحریر درآورد و هنگامی که این اطلاعات را در تورنتو ارائه داد، سراسر کانادا را کاملاً تکان داد. اطلاعاتی که او ارائه داد، صفحات اول تعدادی از روزنامهها را در سراسر کانادا به خود اختصاص داد. تعدادی از عناوینی که برای این مطالب انتخاب شده بودند، کاملاً جالب توجه بوده اند، مثلا عنوان «یافتههایی شگفتانگیز در کتابی باستانی».
یک گزارشگر روزنامه از پروفسور مور پرسیده بود: شما فکر نمیکنید که عربها ممکن است این چیزها یعنی توصیفات جنین، ظاهر آن و چگونگی تغییرات و رشد آن را میدانستهاند؟ ممکن است در میان آنان دانشمندانی نبوده باشند و آنان از پاره شدن (شکم زنان) و یا کالبدشکافی تصادفی و بررسی آنها به این اطلاعات دست یافته باشند؟ پروفسور فوراً در جواب او گفت: شما ممکن است نکتهی مهمی را فراموش کرده باشید، تمام اسلایدها و نیز تصویرهایی از جنین که به صورت فیلم نمایش داده شدند، از تصاویر میکروسکوپی گرفته شدهاند. او در ادامه گفت: اینکه کسی چهارده قرن پیش تلاش نموده باشد که مطالبی دربارهی جنینشناسی کشف کند، مهم نیست؛ مهم این است که آنها هرگز نمیتوانستهاند چنین چیزهایی را ببینند.
تمام توصیفاتی که قرآن در مورد ظاهر جنین ارائه داده است دربارهی شکلهای بسیار کوچکی هستند که با چشم دیده نمیشوند؛ از این رو برای دیدن آنها یک میکروسکوپ لازم است و چنین دستگاهی اندکی بیش از دویست سال است که ساخته شده است.
دکتر مور با ریشخند گفت: شاید چهارده قرن پیش کسی مخفیانه میکروسکوپی داشته، با کمک آن این تحقیقات را بدون اینکه کوچکترین اشتباهی بکند، انجام داده باشد؛ سپس به هر طریق محمدJ را متقاعد نموده که آن مطالب را در کتابش بگنجاند و سپس تمام تجهیزات خود را از بین برده باشد تا همواره به عنوان یک راز باقی بماند. آیا شما به چنین چیزی اعتقاد دارید؟!
شما واقعاً نباید به چنین چیزی معتقد باشید مگر اینکه دلیل قانعکنندهای داشته باشید زیرا این نظریهی خندهدار و مضحکی است.
هنگامیکه از پروفسورکیت پرسیدند: شما دربارهی وجود چنین اطلاعاتی در قرآن چه توضیحی دارید؟ در جواب گفت: آنها بایستی فقط وحی الهی باشد.
گرچه نمونهی ذکر شده دربارهی تحقیق و بررسی اطلاعات موجود در قرآن به یک غیرمسلمان برمیگردد، اما برای ما معتبر است زیرا وی شخصی است که در موضوع مورد تحقیق، اهل دانش و تخصص است. اگر یک فرد عادی و عوام اعلام میکرد که مطالب قرآن در مورد جنین کاملاً صحت دارد، لزوماً کسی مجبور نبود که سخن او را بپذیرد. اما به علت موقعیت بالا، احترام و اعتباری که انسان برای دانشمندان و محققین قائل است، اگر آنها موضوعی را مورد تحقیق قرار دادند و بر اساس آن تحقیقات به نتایجی دست یافتند، یافتهها و نتایج آنها دارای اعتبار و قابل استناد میباشند.
یکی از همکاران پروفسورمور، آقای مارشال جانسون میباشد که در دانشگاه تورنتو به صورتی وسیع و همه جانبه موضوع زمینشناسی را مورد مطالعه قرار داده است. او به این واقعیت که بیانات قرآن در مورد جنینشناسی کاملاً از صحت برخوردار است به شدت علاقهمند شده بود و از این رو از مسلمانان تقاضا نمود که تمام آیات قرآنی در رابطه با موضوع مورد تخصص او را نیز جمعآوری نمایند. این بار نیز یافتههای قرآن مردم را شگفتزده نمود.[4]
درادامه میپردازیم به مقاله دکتر کیت مور با عنوان «تفسیر یک دانشمند از منابع جنینشناسی در قرآن» که درمجله انجمن پزشکان اسلامی، در آمریکای شمالی به چاپ رسید.

تصویر مقاله چاپ شده از دکتر کیت مور درمجله انجمن پزشکان اسلامی
ژانویه-ژوئن 1986[5]
ترجمه این مقاله شگفتانگیز پروفسور کیت مور توسط دکتر عبدالله گیلانی عضو کالج جراحان آمریکا، لُسآنجلس وکالیفرنیا انجام گرفته است.
متن مقاله به این شرح است:
گزارشهايی دربارهی توليد مثل و نمو جنين در بخشهای مختلف در قرآن ذکر شده است ولی فقط در سالهای اخير است که معنای علمی برخی از اين آيات کاملاً فهميده شده است. تأخير طولانی در فهم درست اين آيهها، به طور کلی به علت ترجمه و تفسيرهای نارسا و نادرست و نبودن آگاهی از دانش علمی بوده است. توجه و علاقه دربارهی شرح معانی اين آيات قرآنی امر تازهای نيست. مردم در زمان پيامبرJ از او پرسشهای گوناگون دربارهی معانی اين آيات مربوط به توليد مثل مینمودند. پاسخهای پيامبرJ پايه برخی احاديث پس از او شده است.
ترجمه آيات قرآن به زبان انگليسی[6] که در اين مقاله آورده شده، از سوی شيخ «عبدالمجيد» زيندانی، پروفسور تحقيقات اسلامی در دانشگاه ملک عبدالعزيز در جده کشور عربی سعودی میباشد.
«او شما را در رحم مادرانتان مرحله پس از مرحله در تاريکیهای سه پوشش میآفريند» [7] .
تاريخ روشن نمیکند که از چه زمانی بشر به توليد و نمو انسان در رحم پی برده است؛ ولی اولين نقاشی در رحم به وسيله «لئوناردو داوينچی» در قرن پانزدهم ميلادی ترسيم شد و در قرن دوم ميلادی گالن (جالينوس) به شرح جفت و لايههای جنينی در کتابی به عنوان «تشکيل جنين» پرداخت. در نتيجه پزشکان قرن هفتم احتمالاً ميدانستند که نمو جنين در رحم صورت ميگيرد ولی گمان نميرود آنها از جريان نمو جنين انسان به صورت مراحل آگاهی میداشتند؛ گرچه (ارسطو) در قرن چهارم پيش از ميلاد نمو مرحلهای جنين جوجه مرغ را شرح داد.
آگاهی از اين که جنين انسان به گونهی مرحلهای رشد میکند تازه در قرن پانزدهم برای اولين بار مورد بحث و نقاشی قرار گرفت.[8]
پس از اينکه در قرن هفدهم، ميکروسکوپ به وسيله «لون هوک» کشف گردیده، مراحل رشد جنينی جوجه ثابت شد. مرحلهای بودن نمو جنين انسانی برای اولين بار در قرن بيستم به وسيله (استرتر) در سال 1941 گزارش شد و در 1972 (اوراهيلی) به گونهای دقيقتر آن را بيان نمود.
«سه پوشش تاريکی» ذکر شده در قرآن احتمالا به سه لايه: 1. جدار شکم 2. جدار رحم3. جدار جفت و پرده جنينی توجه داشته است.[9]
گرچه تفسيرهای ديگری از اين اظهار شده است. ولی از نکته ديد جنينشناسی اين منطقیترين برداشت ميباشد.
«آنگاه او را به مانند قطرهای در جای امنی قرار داديم»[10] .
قطره نطفه به عنوان (اسپرم يا اسپرماتوزن) تفسير و تعبير شده است. تفسير پرمعناتر اين است که اشاره به (زايگوت) نطفهی سلولی مخلوط از تخم مادر و اسپرم پدر است که سپس تقسيم شده تا به (بلاستوسيست) تبديل شود و در رحم (جای امن) کاشته گردد.
اين تفسير با آيهی ديگری از قرآن حمايت ميشود که:
«وجود انسان از قطرهای مخلوط خلق ميشود»[11].
در اين برداشت، (زايگوت) از به هم پيوستن (اسپرم) مرد و تخم (اووُم) زن درست ميشود و در قرآن به عنوان «قطره مخلوط» ذکر شده است.[12]
در ادامه، سوره مومنون آیه 14 را مورد بررسی قرار می دهیم[13].
در بخش اول این آیه آمده است: «سپس آن قطره را به صورت موجودی زالو مانند میسازيم».
واژه «علق» اشاره به زالو يا خونآشام دارد.[14]
اين شرحی مناسب از آن مرحله جنينی است از روزهای 7 تا 24 که جنين به جدار داخل رحم چسبيده و آويزان است؛ همانگونه که زالو به پوست میچسبد و همانطور که زالو از ميزبان، خون میمکد.
بسيار شگفتانگيز است که شباهت زيادی بين مرحله جنينی 23 ـ 24 روزه انسان و زالو وجود دارد. از آنجا که در قرن هفتم (که اين اظهارات در قرآن بيان شده)، پزشکان ميکروسکوپ و عدسی نداشتند تا از اين حقيقت آگاهی داشته باشند.

در اوايل هفته چهارم، جنين انسانی به زحمت با چشم ديده ميشود چون از يک دانه گندم کوچکتر است.
« سپس از حالت زالوچه مانند، چيزی شبيه تکه جويده شده میسازيم»

واژه عربی «مُضغه» به معنای شیء جويدهشده يا تکه جويدهشده است. در انتهای هفته چهارم، جنين انسانی شبيه يک تکه جويدهشده است. اين قيافه شبيه تکه جويدهشده از کجاست؟
در واقع «سومايتها» همان زوائد آغاز ايجاد ستون فقرات میباشد.
«...سپس از تکه جويدهشده مانند، استخوانها ساخته و استخوانها را با ماهيچه و بافت نرم میپوشاند».
اين گفتار ادامه سوره مومنون آيه 14 است که تشکيل استخوانها و ماهيچهها را متذکر میشود.
اين واقعیت نیز مطابق با دستآوردهای علم جدید در خصوص مرحله رشد جنينی است که ابتدا استخوانها مانند غضروف میباشند، سپس ماهيچهها (گوشت)، دور آنها را ميپوشاند.

در ادامه آيه آمده است:
«سپس از اين موجودی ديگر میسازيم».
اين اشاره به شکل شبيه انسان در جنين هشت هفتهای است. در اين مرحله، جنين، مشخصات ويژه انسانی را با آغاز تولد اعضای داخلی و خارجی دارا ميشود. در همين مرحله پس از هفته هشتم جنين انسانی از نام (امبريو) به (فتوس) نامگذاری ميشود. و اين احتمالا همان موجود تازهای هست که در اين آيه به آن اشاره شده است.
«او (خداوند، آفريدگار) به شما شنوايی و بينايی و احساس و ادراک داده است»[15].
توليد حس شنوايی و بينايی و احساس و درک به همين ترتيب توليد ميشوند که از نظر علم جنينشناسی درست است.
آغاز خلقت گوش داخلی پيش از آغاز خلقت چشم بوده و مغز (محل احساسها) از همه ديرتر حالت ويژه می گيرد.
«سپس از تکهای شبيه گوشت جويده، بخشی به گونهی بافت ويژه مشخص و بخشی هنوز ويژه نشده آفريدم»[16] .
اين بخش از آیه به نظر ميرسد اشاره به اين نکته دارد که در اين مرحله جنينی بخشی از بافتها (برای کاری ويژه) اختصاص داده شده و بخشی از بافتها هنوز (کارشان) اختصاصی نشده است.[17]
برای نمونه هنگامی که استخوانهای غضروفی تازه مشخص و شناخته ميشوند، بافت پيوندی (مزن کايم) دور آن هنوز مشخص نشده است. بعدها اين بافت به صورت مشخص ماهيچهها و زردپیها و ليگامنتها آشکار ميگردند.
«ما مقرر ميداريم هر که را خواسته باشيم تا مدتی معين در رحم بماند[18] ».
اين بخش از آیه به نظر ميرسد اشاره به اين معنا دارد که خدا تعيين ميفرمايد: کدامين جنينها تا زمان مقرر در رحم بمانند.
دانش پزشکی ميداند که بسيار جنينها در اولين ماه جنينی ميافتند و فقط در حدود30% از تخمهای جفت شده، (زايگوتها) تا پايان رشد جنينی و تولد زنده ميمانند. در معنای اين آيه نيز تفسير شده که خدا مقرر ميفرمايد که جنين پسر يا دختر بشود.
تفسير و برداشت معنای دقيق و حقيقی آيههای قرآن در مورد رشد انسان در مراحل جنينی، در قرن هفتم ميلادی (زمان وحی قرآن) به علت محدود بودن دانش انسانی آن زمان، ممکن نبوده است و حتی صد سال پس از آن نيز امکان فهم دقيق آن وجود نداشت. امروزه ما ميتوانيم اين آيات را خوب بفهميم چون دانش جنينشناسی امروز، اين فهم نوين را برايمان ممکن ميسازد. بدون ترديد در قرآن آيههای ديگری مربوط به رشد انسان وجود دارد که با پيشرفتهای علمی آينده بهتر درک خواهند شد.

دریافت دکترای افتخاری دکتر کیت مور از دانشگاه ایالت اوهایو به پاسداشت 60 سال تدریس و صرف کردن عمر خود در راه دستآوردهای آناتومی.[19]
همچنین شما میتوانید کلیپ تصویری سخنان دکتر کیت مور در مورد قرآن و اعتراف او مبنی بر وحی بودن قرآن را در سایتهای معتبر مشاهده فرمایید. او در بخشی از صحبتهای خود میگوید:
«تنها نتیجهگیری منطقی، این است که این توصیفات از طرف خدا برای محمدJ آشکار شدهاند».
دکتر مور دریافت که جملات و آرایههای قرآن از نظر صحت علمی حیرتانگیز است. بنابراین وی تصمیم گرفت بخش دیگری به چاپ بعدی کتابش بیفزاید. این بخش دربارهی صحت علمی روایات قرآنی بحث میکند که چهارده قرن پیش نازل شده است.[20]
بسیار اعجابانگیز است که قرآن چگونه و با چه دقتی از مراحل ساخت و رشد جنین پرده برداشته است. آیا قابل قبول است که نویسنده قرآن بدون وحی الهی در قرنها قبل، این کتاب را نگاشته است.
اگر کسی قرآن را به دقت بررسی کند، چیزی که مخالف این دانش و دیگر دانشها به شمار آید نخواهد یافت بلکه گاهی اشاراتی به علوم در قرآن یافت میشود که موجب اعجاب دانشمندان منصف این روزگار را فراهم آورده است.
[1]. Keith L. Moore, Ph.D. F.I.A.C.
لئون کیت مور متولد 5 اکتبر 1925 استاد جراحی و پروفسور جنینشناسی بخش آناتومی و رییس سابق دانشکده پزشکی دانشگاه تورنتو.
[2]. Gary miller.
[3]. Figure: Leech drawing from Human Development as Described in the Quran and Sunnah, Moore and others, p. 37, modified from Integrated Principles of Zoology, Hickman and others. Embryo drawing from The Developing Human, Moore and Persaud, 5th ed. p. 73.
[4]. قرآن کتابی شگفتانگیز/ نسخه الکترونیکی/ بخش اول.
[5]. The iournal of IMA-vol.18-jan-june1986-page15.16-
keith L.Moore.PhD. F.I.A.C.
[6]. ترجمه انگلیسی، جزء متن مقاله است که در این کتاب از ترجمه فارسی آن استفاده شده است.
[7]. زمر/ 6.
[8]. هشت سال پس از نزول قرآن (مترجم).
[9]. امام علی (ع) در نهج البلاغه نیز به زیبایی در اینباره می فرماید: مگر انسان، همان نطفه و خون نیمبند نیست که خدا او را در تاریکیهای رحم و غلافهای تو در تو پدید آورد (نهج البلاغه بخشی از خطبه83).
[10]. مؤمنون/ 13.
[11]. انسان/ 2.
[12].که در زير ميکروسکوپ مانند قطرهای است گرد با جدار. (مترجم).
[13]. مؤمنون/ 14.
[14]. معنای ديگر علق يا علقه، زالوچه در حال آويزان (در رحم) ميباشد. (مترجم).
[15]. سجده/ 9.
[16]. حج/ 5.
[17]. که امروزه ما آنها را به عنوان بافت ويژه نشده (استم سلز) ميشناسيم.
[18]. حج/ 5.
[19]. Keith Moore Receives Honorary Doctorate at The Ohio State University.
[20]. نشریه گلستان قرآن/ شماره 66/ ص62 - 63.
میتوانید از سایت پاتوق کتاب فردا کتاب قرآن، علم اعجاز را خریداری کنید
برای خرید روی لینک زیر کلیک کنید
http://mohandesiequran.blogfa.com/
مقاله جنین شناسی_ مقاله اعجاز علمی قرآن_ معجزات علمی قرآن_ کتاب جنین شناسی در قرآن_ دکتر کیت مور_ پروفسور کیت مور_ مقاله دکتر کیت مور_ جنین شناسی و قرآن- معجزات علمی قرآن_ اعجاز علمی قرآن_
مقالات جنین شناسی_ مقاله جنین شناسی_ مقالات اعجاز علمی قرآن_ مقاله اعجاز علمی قرآن_ مقاله معجزات علمی قرآن_ مقالات معجزات علمی قرآن_جنین شناسی لانگمن و قرآن_ جنین شناسی لانگمن- جنین شناسی در قرآن_ جنین در قرآن_مقالات جنین
معجزات قرآن کریم
اگر عالمانه بپذیریم